Η δημιουργία ενός ηλιακού ρολογιού στο Γυμνάσιο Μεταμόρφωσης Ιωαννίνων έγινε αφορμή για μια ουσιαστική εκπαιδευτική εμπειρία που συνδύασε επιστήμες όπως η φυσική, τα μαθηματικά και η αστρονομία.
Εμπνευσμένη από εκπαιδευτικούς, η δράση που υλοποιήθηκε αναδεικνύει τη σημασία της συνεργασίας, της δημιουργικότητας και της αξιοποίησης της γνώσης του παρελθόντος στο παρόν.
Το ηλιακό ρολόι έγινε σύμβολο σύνδεσης γενεών και παράδειγμα διαθεματικής, βιωματικής μάθησης. Η συμμετοχή σε ένα ευρύτερο δίκτυο σχολείων ανέδειξε τη δύναμη της συλλογικής προσπάθειας στην εκπαίδευση.
Όλα αυτά και την μοναδική εμπειρία περιγράφει η Διευθύντρια του Γυμνασίου Μεταμόρφωσης Ευαγγελία Δαβή.
Αναλυτικά αναφέρει:
Η ρήση «Τα μπροστινά πατήματα των πισινών γίνονται γεφύρια» περιγράφει με απλότητα μια βαθιά αλήθεια: κάθε γενιά προχωρά πάνω στα θεμέλια που έθεσαν οι προηγούμενοι. Ό,τι δημιουργούμε σήμερα, είναι αποτέλεσμα της συσσωρευμένης εμπειρίας, της παρατήρησης και της γνώσης του χθες. Στην εκπαίδευση, αυτό γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρο: κάθε μάθημα, κάθε πείραμα, κάθε κατασκευή είναι κομμάτι μιας μακράς αλυσίδας μάθησης και εξέλιξης. Αυτή η αρχή εκφράστηκε με τον πιο δημιουργικό τρόπο στο σχολείο μας, το Γυμνάσιο Μεταμόρφωσης Ιωαννίνων μέσα από την κατασκευή ενός ηλιακού ρολογιού – ενός απλού, αλλά εντυπωσιακού επιστημονικού οργάνου που ενώνει τον χρόνο, τον ήλιο και τον άνθρωπο.
Η ιδέα γεννήθηκε από μια ανάρτηση στoFacebookτων συναδέλφων κ. Μ. Κουσλόγλου και κ. Π.Παζούλη με θέμα «Σχεδιάζω ηλιακό ρολόι στο σχολείο μου και το αξιοποιώ εκπαιδευτικά». Την ιδέα την συζητήσαμε στο Σύλλογο για να την εντάξουμε στο σχέδιο δράσης και προχωρήσαμε στην υλοποίησή της. Το να δημιουργήσουμε ένα ηλιακό ρολόι, όπως αυτά που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, για να μετρήσουμε τον χρόνο με βάση τη θέση του ήλιου στον ουρανό αρχικά φαινόταν δελεαστική ιδέα, θα έλεγα ότι αρχικά το θεωρήσαμε εύκολη υπόθεση. Ωστόσο το εγχείρημα ήταν πολυσύνθετο και απαιτούσε γνώσεις από διάφορα επιστημονικά πεδία:μαθηματικά, φυσική, γεωγραφία και αστρονομία.
Εν τέλει το ηλιακό ρολόι στο σχολείο μας έγινε πραγματικότητα με την βοήθεια του συναδέλφου μας κ. Νικόλαου Κωστάρα ο οποίοςχάρη στη βαθιά γνώση της Φυσικής και στο ανεξάντλητο μεράκι του κατάφερε να μετατρέψει ένα απαιτητικό μάθημα σε πηγή έμπνευσης και ανακάλυψης. Έδωσε τη δυνατότητα στους μαθητές και στους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν τη μέτρηση του χρόνου, αλλά και να συμμετάσχουν ενεργά σε μια διαθεματική, βιωματική εμπειρία. Ο κ. Κωστάρας μας έδειξε στην πράξη τι σημαίνει σύγχρονη και ουσιαστική εκπαίδευση.
Έτσι το ηλιακό ρολόι έγινε κάτι περισσότερο από ένα επιστημονικό εργαλείο. Είναι μια υπενθύμιση της αξίας του παρελθόντος και της ανάγκης να το εντάσσουμε στο παρόν με δημιουργικότητα. Ανακαλύψαμε πώς η τεχνογνωσία των αρχαίων μπορεί να συνδυαστεί με τη δική μας φαντασία για να παραχθεί κάτι νέο και ωφέλιμο. Παράλληλα, συνειδητοποιήσαμε ότι η αληθινή γνώση δεν είναι ποτέ στατική• μεταδίδεται, μετασχηματίζεται και εμπλουτίζεται από αυτούς που έρχονται αργότερα.
Το απόφθεγμα «Τα μπροστινά πατήματα των πισινών γίνονται γεφύρια» πήρε κυριολεκτική μορφή: οι “μπροστινοί”, οι προηγούμενοι — επιστήμονες, δάσκαλοι, αρχαίοι πολιτισμοί — μας άφησαν τη γνώση τους σαν μονοπάτι. Εμείς το περπατήσαμε, προσθέτοντας το δικό μας βήμα. Και τώρα, αυτό το ρολόι μπορεί να εμπνεύσει τις επόμενες τάξεις, τους επόμενους εκπαιδευτικούς να γίνει το δικό μας αποτύπωμα στο σχολείο — το δικό μας γεφύρι για τους “πισινούς”.
Η δημιουργία ενός ηλιακού ρολογιού στο σχολείο μας απέδειξε ότι η μάθηση είναι πιο ουσιαστική όταν συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν, τη θεωρία με την πράξη και τη γνώση με τη συνεργασία. Το ηλιακό ρολόι έγινε το σύμβολό μας: ένα σταθερό σημείο που δείχνει όχι μόνο την ώρα, αλλά και την κατεύθυνση. Μας έδειξε πως κάθε βήμα μπροστά είναι δυνατό, μόνο όταν πατάμε σταθερά σε όσα έχουν προηγηθεί. Και όπως οι σκιές του δείκτη αλλάζουν με τον ήλιο, έτσι κι εμείς, με οδηγό τις προηγούμενες γενιές, συνεχίζουμε να αλλάζουμε και να εξελισσόμαστε — χτίζοντας γέφυρες για το μέλλον.
Ευχαριστούμε θερμά τους συναδέλφους που είχαν την πρωτοβουλία για τη δημιουργία δικτύου σχολείων με στόχο την κατασκευή ηλιακών ρολογιών, τους κ. Μανώλη Κουσλόγλου και Παναγιώτη Παζούλη, η συμβολή και η καθοδήγησή τους ήταν καθοριστική στην υλοποίηση του στόχου μας. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι ένωσαν πολλά σχολεία σε έναν κοινό έργο, μας έκαναν να νοιώθουμε μέλη μιας μεγάλης εκπαιδευτικής ομάδας η οποία πρόσφερε συνεχώς εμπειρίες, γνώσεις και απόψεις.Το ηλιακό ρολόι δεν δείχνει μόνο την ώρα• δείχνει τη διαχρονικότητα της μάθησης, την αξία της συνεργασίας και το πόσο σημαντικό είναι να «πατάμε» πάνω σε γερά θεμέλια για να προχωρήσουμε μπροστά.Το εγχείρημα ελπίζουμε να συνεχιστεί και με άλλα project, αλλά και σε άλλες ειδικότητες γιατί η πρόοδος δεν είναι μόνο ατομική υπόθεση αλλά και συλλογική.
Επίσης ευχαριστούμε τους συναδέλφους μας κ. Νικόλαο Κωστάρα ο οποίος αν και λίγο πριν τη λήξη της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας μας δίδαξε ήθος και επαγγελματισμό, και τον κ. Χρήστο Δόση για τη συνεισφορά του στο κομμάτι των μαθηματικών εννοιών και των «άχαρων» γραφειοκρατικών διαδικασιών του σχεδίου δράσης.
