Στις φυλακές του Αυλώνα διοργανώθηκε φέτος το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ», που διήρκεσε τέσσερις ημέρες. Εκεί έδωσαν το παρών περισσότεροι από εβδομήντα πανεπιστημιακοί, ερευνητές, δημοσιογράφοι, και καλλιτέχνες που είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τους κρατούμενους και να προσπαθήσουν να τους μυήσουν στον κόσμο της γλώσσας.
Πρόκειται για μια βαθιά ανθρωπιστική στροφή του θεσμού, που και φέτος έχει εξασφαλίσει διεθνείς συνεργασίες με σημαντικούς φορείς εξηγεί η Νικολέττα Τσιτσανούδη Μαλλίδη που ίδρυσε και διευθύνει το Θερινό Πανεπιστήμιο και είναι καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ειδική συνεργάτιδα του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Το πρόγραμμα που διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Μελέτης Κοινωνικών Θεμάτων, ΜΜΕ και Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, παρακολούθησαν κρατούμενοι των φυλακών, σωφρονιστικοί υπάλληλοι και εθελοντές που συνδράμουν στο έργο του σωφρονιστικού καταστήματος.
«Επρόκειτο για μια βαθιά ανθρωπιστική στροφή του θεσμού. Κεντρικό θέμα ήταν η γλώσσα και η ενσυναίσθηση. Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε ήταν να τους φέρουμε σε επαφή με τον θαυμαστό κόσμο της γλώσσας, ώστε να ανακαλύψουν τους γλωσσικούς μηχανισμούς, να τους ενθαρρύνουμε να μη φοβούνται να κάνουν λάθος στη γλώσσα, να διαβάσουν ποίηση υπό το πρίσμα της ενσυναίσθησης, να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους στη γλώσσα, να κατανοήσουν τη σημασία της επικοινωνίας, να φωτογραφίσουν τον εαυτό τους και να μιλήσουν για αυτόν, και πάνω από όλα να αισθανθούν ότι ο κόσμος μας είναι φτιαγμένος μέσα από δεύτερες ευκαιρίες», λέει η κ. Τσιτσανούδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Διοργανώθηκαν παράλληλα εργαστήρια για τους κρατούμενους, ενώ υπήρχε και διερμηνεία στις γλώσσες Ούρντου, Παστό και Φαρσί/Νταρί, από τους συνεργάτες της μη κυβερνητικής οργάνωσης SolidarityNow.
«Η ανταπόκριση των κρατουμένων ήταν ασύλληπτη», λέει η κ. Τσιτσανούδη ενώ περιγράφει και το πώς διαμορφώθηκε η αίθουσα του συνεδρίου μέσα στη φυλακή με τη βοήθειά τους: «Έδειξαν μία δοτικότητα, ευγένεια, συστολή και συμμετοχικότητα. Καλόγνωμα παιδιά, αυτή νομίζω πως είναι η φράση που ταιριάζει εδώ. Ταυτόχρονα, είδαμε μία δίψα για μάθηση, αλλά και για αποδοχή, μιλάμε για ανήλικα και νεαρά άτομα, στους οποίους η κοινωνία οφείλει τη δεύτερη ευκαιρία», σημειώνει.
Αυτό είναι το 9ο Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο με τα προηγούμενα να έχουν διοργανωθεί σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, όπως στα νησιά της Άνδρου, της Σύρου, της Κρήτης, της Ύδρας και του Καστελλόριζου. Αυτή τη χρονιά οι διοργανωτές ήθελαν να φέρουν το φως του θεσμού σε αυτό το Σωφρονιστικό Κατάστημα. «Φέτος το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο επιφύλαξε μία έκπληξη, τόλμησε μία ανατρεπτική στροφή με βαθύ ανθρωπιστικό προσανατολισμό. Δεν ήταν μία εύκολη απόφαση. Πάρθηκε όμως μετά από σοβαρό προβληματισμό και αφοσίωση στην έννοια της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης. Κι έτσι το ‘’θερινό της καρδιάς μας’’ όπως το αποκαλούν οι φοιτητές και απόφοιτοί του, βρέθηκε φέτος στο Ειδικό Σωφρονιστικό Κατάστημα Νέων Αυλώνα. Νομίζω πως η δράση συμβάλλει στο να ανοίξουν νέοι δρόμοι, υπάρχει πολλή δουλειά που εκκρεμεί να γίνει, ο δρόμος είναι ανηφορικός, αλλά αξίζει να τον βαδίσουμε, να κάνουμε ένα άλμα πριν τη φθορά», τονίζει η Νικολέττα Τσιτσανούδη Μαλλίδη.
Οι διαλέξεις μπροστά σε ένα όχι τόσο συνηθισμένο κοινό ήταν μια δυνατή συγκίνηση για όλους τους εκπαιδευτικούς και γενικότερα τους συμμετέχοντες διδάσκοντες. «Ήταν όλοι τους, όλοι μας ενθουσιασμένοι. Δεν μιλάω με υπερβολή. Εάν μπορούσε κανείς να αποτυπώσει αυτό που συνέβη μέσα στις φυλακές, θα χρειαζόταν πολλά θαυμαστικά. Στήθηκαν πολλά τραπεζάκια κι ο κάθε πανεπιστημιακός είχε μαζί του περίπου δέκα κρατούμενους. Ο χώρος ξαφνικά θύμιζε πανεπιστημιακά εργαστήρια, οι κρατούμενοι έχουν την ηλικία των φοιτητών μας. Οι συνάδελφοι ήτανυγκινημένοι ταυτόχρονα, αλλά και οι ηθοποιοί, οι ζωγράφοι, οι ποιητές, όπως για παράδειγμα ο Λευτέρης Κουλιεράκης, ο οποίος διάβασε στα παιδιά το διήγημα “ Λογοτιμήτης”, όπως αποκαλούν τους βαρυποινίτες των αγροτικών φυλακών, οι οποίοι για να κινούνται ελεύθερα δίνουν λόγο τιμής πως δεν θα αποδράσουν. Όλο αυτό θύμιζε ένα αναπάντεχο θαύμα. Που επιθυμούμε να επαναλάβουμε, να συνεχίσουμε, ελπίζοντας ότι θα ξανασυναντήσουμε αυτά τα παιδιά έξω, στους δρόμους της αγάπης, της ελευθερίας και της προσφοράς στην κοινότητα», εξηγεί η κ. Τσιτσανούδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το θεσμό αυτό υποστηρίζουν εδώ και χρόνια κορυφαίοι καλλιτέχνες και δημιουργοί, ερευνητές αλλά και φορείς του κράτους όπως η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής, και η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής Ισότητας Φύλων. Έλαβαν μέρος καθηγητές πανεπιστημιακοί από τα Α.Ε.Ι. Ιωαννίνων, Αθηνών, Αιγαίου, Πατρών, Πειραιά, Θράκης, Θεσσαλίας, Κρήτης, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αλλά και Πανεπιστήμια του εξωτερικού όπως το Χάρβαρντ.
