Ολοκληρωμένη πρόταση για την αντιμετώπιση της αιθαλομίχλης καταθέτει το ΤΕΕ Ηπείρου με υπόμνημά του προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Δήμο Ιωαννιτών.

Το ΤΕΕ μελέτησε διεξοδικά όλα τα δεδομένα και κατέληξε σε μία δέσμη μέτρων βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων ώστε το λεκανοπέδιο να απαλλαγεί από ένα οξύτατο πρόβλημα, ειδικά της χειμερινής περιόδου.

Το ΤΕΕ προτείνει ανάπτυξη ενός ενιαίου δικτύου αισθητήρων παρακολούθησης της ρύπανσης, συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων για συνεχή παρακολούθηση και αξιοποίηση των δεδομένων, πιλοτικά προγράμματα “έξυπνων πόλεων” και τοπικό σύστημα πρόγνωσης αιθαλομίχλης με ενημέρωση πολιτών.

Σύμφωνα με το ΤΕΕ Ηπείρου, η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί συντονισμένη δράση Πολιτείας, Δήμου, Περιφέρειας, Πανεπιστημίου και πολιτών, ενώ η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, η ενεργειακή εξοικονόμηση και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης αποτελούν τον μόνο βιώσιμο δρόμο για καθαρό αέρα και καλύτερη ποιότητα ζωής στα Ιωάννινα.

Αναλυτικά προτείνει

Τεχνικά και ενεργειακά μέτρα:

Άμεσα μέτρα

• Αντικατάσταση παλαιών συστημάτων θέρμανσης με αποδοτικότερες λύσεις (αντλίες θερμότητας, κλιματιστικά, λέβητες με καύσιμο φυσικό αέριο, υγραέριο).
• Επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου όσο πιο γρήγορα γίνεται με αντίστοιχα κίνητρα σύνδεσης.
• Υποχρεωτική εγκατάσταση και ετήσιος έλεγχος φίλτρων (ακόμη και σε εγκαταστάσεις μη υποχρεωμένες από το θεσμικό πλαίσιο να έχουν φίλτρα) πρωτίστως σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις

Μέσο- μακροπρόθεσμα μέτρα

• Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων (θερμομόνωση, κουφώματα).
• Προώθηση καθαρών μορφών ενέργειας και μικρών ΑΠΕ. (θέσπιση και προώθηση προγράμματος «φωτοβολταϊκά στο μπαλκόνι» ώστε να επωφεληθούν άμεσα όλα τα νοικοκυριά, επιτάχυνση συνδέσεων net billing οι οποίες καθυστερούν πολύ, Ενεργειακές Κοινότητες με σαφές θεσμικό πλαίσιο που ενισχύει την ανταποδοτικότητα και την κοινωνική )
• Πιστοποίηση συσκευών καύσης και γενικά παραγωγής θερμότητας. (πρόταση για διερεύνηση δυνατότητας πιστοποίησης τζακιών, πρόταση για πιστοποίηση βαθμού απόδοσης ξυλολεβήτων και λεβήτων βιομάζας)
• Αντικατάσταση ρυπογόνων καυσίμων (βιομάζα, μαζούτ, πετρέλαιο) στις βιομηχανίες του Νομού Ιωαννίνων με Φυσικό Αέριο και Υγραέριο.

Κυκλοφοριακά και αστικά μέτρα:

Άμεσα μέτρα

• Περιορισμός παλαιών οχημάτων και ενίσχυση δημόσιων μεταφορών. Εφαρμογή του  ΣΒΑΚ του Δήμου
• Συστηματικός έλεγχος πάσης φύσεως κινητήρων αυτοκινήτων και μεταφορικών μέσων για τους εκπεμπόμενους ρύπους.(ΚΤΕΟ)
• Προώθηση της τοποθέτησης ηλεκτρικών φορτιστών εντός του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
• Εφαρμογή δακτυλίου στάθμευσης / κυκλοφορίας ώστε να αποσυμφορηθεί το κέντρο της πόλης.

Μέσο- μακροπρόθεσμα μέτρα

• Προώθηση ήπιων μορφών μετακίνησης. (ποδήλατο, ηλεκτρικά πατίνια με κατασκευή ποδηλατόδρομων).
• Ενίσχυση αστικού πρασίνου.
• Πολεοδομικές παρεμβάσεις και κατευθύνσεις για την βέλτιστη κυκλοφορία αέρα στον αστικό ιστό, αντιμετώπιση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, διατήρηση της βιοκλιματικής ισορροπίας και ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας της πόλης στην κλιματική αλλαγή. (παράγοντας σχεδιασμού για το μέλλον).

Θεσμικά και οικονομικά μέτρα:

Άμεσα μέτρα

• Επέκταση των ελέγχων αγοράς καυσίμων και στα καυσόξυλα με μετρήσεις υγρασίας.
• Κίνητρα για αντικατάσταση συσκευών καύσης. (παράδειγμα προγράμματος Oil to gas της Φλώρινας).
• Μείωση (έως και αφαίρεση) φορολογίας στο πετρέλαιο ή και αέριο θέρμανσης για το λεκανοπέδιο και επιδότησης της ηλεκτρικής ενέργειας στα νοικοκυριά που έχουν αντλία θερμότητας για τους χειμερινούς μήνες.

• Κίνητρα για χρήση ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση τις περιόδους με έντονο πρόβλημα: με αναδιατύπωση του τρόπου εφαρμογής και ορθολογικού υπολογισμού της απόφασης «Ειδική επιδότηση οικιακής κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος για την αντιμετώπιση ατμοσφαιρικής ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια» (ΦΕΚ 5/2014 τεύχος Β) που προβλέπει επιδότηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας σε περιπτώσεις υπέρβασης των ορίων ρύπανσης.

Μέσο-μακροπρόθεσμα μέτρα:

• Έλεγχος εφαρμογής ΑΕΠΟ των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν βιομάζα.
• Ανακοινώσεις της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας για την προστασία ευαίσθητων ομάδων(τις μέρες που υπάρχει έντονο πρόβλημα).
• Τοπικό Σχέδιο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών με τίτλο: «Σχέδιο Δράσης Καθαρού Αέρα».Ενδεικτικά θα περιλαμβάνει: Εκστρατείες ενημέρωσης πολιτών, πινακίδες ενημέρωσης για το πρόβλημα, χρήση ΜΜΕ, ημερίδες, ενημέρωση πολιτών σε θέματα καύσης ξύλων (υγρασία, αερισμός κτλ), υιοθέτηση ανοιχτών εστιών (τζάκια) συντροφιάς με καύση υγραερίου ή φυσικού αερίου αντί καυσόξυλων και τέλος διαφημιστική προβολή πόλης για την (προσπάθεια) λήψης μέτρων βελτίωσης ποιότητας αέρα.

Ερευνητικές δράσεις:

• Ανάπτυξη νέων και ενοποίηση όλων των υπαρχόντων αισθητήρων/μετρητών παρακολούθησης της ρύπανσης σε ένα ενιαίο – εκτεταμένο δίκτυο και παρουσίαση – δημοσιοποίηση των (αναλυτικών) μετρήσεων τους.
• Συνεργασία με Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και λοιπές Αρχές (Δήμο/Περιφέρεια/Υπουργεία) για συνεχή παρακολούθηση ρύπανσης και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων.
• Ανάπτυξη τοπικού συστήματος πρόγνωσης αιθαλομίχλης και ενημέρωση πολιτών με ανακοινώσεις Προώθηση συνεργασίας με Πανεπιστημιακούς φορείς.
• Πιλοτικά προγράμματα “έξυπνων πόλεων”.