Από τον Δεκέμβριο του 2016, όταν η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Ηπείρου ενέκρινε το πρακτικό για την ανάθεση μελέτης ύψους 233.391 ευρώ, μέχρι τον Ιούνιο του 2025, σχεδόν δέκα χρόνια πέρασαν για να φτάσει σε στάδιο δημόσιας διαβούλευσης η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για ένα σημαντικό έργο που αφορά στην λίμνη.

Πρόκειται για την μελέτη ροής υδάτων στο ανάχωμα Αμφιθέας  που περιλαμβάνει τον εμπλουτισμό της λίμνης από τις πηγές Σεντενίκου, τη  λειτουργία αθλητικών εγκαταστάσεων και την προστασία παρόχθιων εκτάσεων περιοχών Αμφιθέας και Περάματος.

Η μελέτη ολοκληρώθηκε, είναι σε δημόσια διαβούλευση, σε μία περίοδο όπου η συζήτηση για τη λειψυδρία βρίσκεται σε πρώτη γραμμή ενώ παράλληλα είναι σε εκκρεμότητα το Προεδρικό Διάταγμα της λίμνης.

Δύο κρίσιμα στοιχεία που απουσιάζουν από την μελέτη είναι ο προυπολογισμός των έργων και ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωσή τους καθώς δεν μπορεί να εκτιμηθεί.

Το φυσικό πρόβλημα και ο σχεδιασμός

Σήμερα, τα νερά των πηγών Σεντινίκου – τα οποία θα μπορούσαν να τροφοδοτούν τη λίμνη Παμβώτιδα – εγκλωβίζονται πίσω από το υπάρχον ανάχωμα της Αμφιθέας. Δημιουργείται έτσι μια λιμνάζουσα περιοχή, μεταξύ του οικισμού και του αναχώματος, η οποία αφενός αποτελεί εστία υποβάθμισης του περιβάλλοντος και αφετέρου αυξάνει τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων. Αντί τα νερά να εισρέουν στη λίμνη, καταλήγουν στην τάφρο της Λαψίστας και εν συνεχεία στον ποταμό Καλαμά.

Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων προτείνει τη ριζική αλλαγή αυτού του υδρολογικού μοντέλου με τεχνικά έργα που θα διαμορφώσουν νέο ανάχωμα, θα καταστρέψουν το υφιστάμενο σε κρίσιμο τμήμα του και θα δρομολογήσουν τη μεταφορά των νερών προς τη λίμνη Παμβώτιδα.

Τα επιμέρους έργα – Αναλυτικά τι προβλέπεται

Η παρέμβαση περιλαμβάνει πέντε βασικά τεχνικά σκέλη:

1. Κατασκευή αντλιοστασίου κοντά στις πηγές Σεντινίκου για την υδρομάστευση των νερών.
2. Τοποθέτηση καταθλιπτικού αγωγού HDPE διαμέτρου Φ630 mm και μήκους 2.864,18 μέτρων, ο οποίος θα μεταφέρει τα νερά από τις πηγές έως το ανάχωμα και από εκεί προς τη λίμνη.
3. Διευθέτηση και οριοθέτηση δύο ρεμάτων:
   1. Το πρώτο έχει μήκος 1.020 μέτρων και εκκινεί από τις πηγές Σεντινίκου έως την Εθνική Οδό Τρικάλων – Ιωαννίνων.
   1. Το δεύτερο, μικρότερο ρέμα, μήκους 200 μέτρων, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση και χρήζει ανάλογης διευθέτησης.
4. Καταστροφή τμήματος 500 μέτρων του υφιστάμενου αναχώματος στη θέση «Σιστρούνιο», προκειμένου να σπάσει ο υδρολογικός εγκλωβισμός της περιοχής.
5. Κατασκευή νέου αναχώματος, μήκους 340 μέτρων, κάθετης κατεύθυνσης σε σχέση με το σημερινό, το οποίο θα ενώνεται με την απέναντι όχθη. Το νέο ανάχωμα θα έχει:
   1. πλάτος στέψης 9 μέτρων,
   1. κλίση 2%,
   1. πρανή με αναλογία 2:3,
   1. υψομετρική διαφορά έως 7 μέτρα.

Το έργο προβλέπει ότι το νέο ανάχωμα θα είναι προσβάσιμο, τόσο για λόγους συντήρησης όσο και για πεζούς ή οχήματα, ενώ η αλλαγή κατεύθυνσης του αναχώματος θα επιτρέπει στα νερά να κατευθύνονται φυσικά προς τη λίμνη.

Για την ολοκλήρωση του έργου είναι απαραίτητες δύο απαλλοτριώσεις. Η μία αφορά σε έκταση 17.375  τ.μ και η δεύτερη σε έκταση 4.365  τετραγωνικών.

Η διαδικασία απαλλοτρίωσης εκτιμάται πως θα κινηθεί παράλληλα με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και την έκδοση των τελικών εγκρίσεων.

Οφέλη και αναμενόμενες επιπτώσεις

Το έργο δεν είναι μόνο τεχνικής φύσης αλλά αποτελεί παρέμβαση με ευρύτερες περιβαλλοντικές, πολεοδομικές και κοινωνικές προεκτάσεις:

• Αντιπλημμυρική προστασία για ολόκληρη την παραλίμνια ζώνη, περιορίζοντας τις επιπτώσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα.
• Αναβάθμιση του φυσικού τοπίου και καλύτερη λειτουργία των ρεμάτων της περιοχής.
• Ενίσχυση της Παμβώτιδας με ποιοτικά νερά από τις πηγές Σεντινίκου, που αντί να καταλήγουν στον Καλαμά, θα επιστρέφουν στη λίμνη.
• Βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και του μικροκλίματος για τους κατοίκους της Αμφιθέας και του Περάματος.
• Εν δυνάμει τουριστική και ήπια οικιστική ανάπτυξη στη βάση βιώσιμων υποδομών.

Γεγονός είναι ότι η μελέτη καθυστέρησε πολύ.. Τόσο πολύ που οι περισσότεροι είχαν ξεχάσει την εκπόνησή της. Αν θα μπορέσει να υλοποιηθεί είναι κάτι που κανείς δεν το γνωρίζει.