Ένα ανησυχητικό ρεπορτάζ των Financial Times φέρνει στο φως τη σκληρή πραγματικότητα της Ελλάδας: πάνω από 760 σχολεία δεν θα λειτουργήσουν τη νέα σχολική χρονιά, λόγω της συνεχούς μείωσης μαθητών. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 5% του συνόλου των σχολείων και καταγράφει τη δραματική επίπτωση της δημογραφικής κρίσης που πλήττει τη χώρα.

Μείωση-σοκ: 111.000 λιγότεροι μαθητές σε 7 χρόνια

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, οι μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχουν μειωθεί κατά 111.000 από το 2018, καταγράφοντας πτώση 19%. Οι αίθουσες διδασκαλίας αντικατοπτρίζουν πλέον την κρίση των μαιευτηρίων: λιγότερες γεννήσεις, περισσότερα λουκέτα.

Η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη τόνισε ότι «οι γεννήσεις μειώνονται σταθερά εδώ και δεκαετίες», προειδοποιώντας για τον κίνδυνο δημογραφικής κατάρρευσης με σοβαρές συνέπειες όχι μόνο στην εκπαίδευση, αλλά και στην οικονομία και την αγορά εργασίας.

Σχολεία-φαντάσματα και ερήμωση περιοχών

Τα περισσότερα κλεισίματα αφορούν δημοτικά σχολεία, αλλά η τάση αγγίζει όλες τις βαθμίδες. Ειδικά στις αγροτικές περιοχές και τα νησιά, οι μαθητές θα χρειάζεται να διανύουν έως και 80 χιλιόμετρα καθημερινά για να πάνε σχολείο, με σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Εξαίρεση αποτελεί η Ψέριμος, όπου για πρώτη φορά μετά το 2009 ανοίγει σχολείο με μόλις πέντε παιδιά.

Δημογραφικό: από την κρίση στο αδιέξοδο

Οι Financial Times επισημαίνουν ότι η δημογραφική συρρίκνωση της Ελλάδας ξεκίνησε στη διάρκεια της κρίσης χρέους της προηγούμενης δεκαετίας. Από το 2011, οι θάνατοι υπερτερούν σταθερά των γεννήσεων, ενώ οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία έχουν μειωθεί κατά 500.000 τα τελευταία 20 χρόνια.

Η φυγή χιλιάδων νέων επιστημόνων στο εξωτερικό (brain drain) ενίσχυσε περαιτέρω το πρόβλημα, στερώντας από τη χώρα πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο. Σήμερα, η γονιμότητα βρίσκεται στο 1,35 παιδιά ανά γυναίκα — από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη.

Πολιτική πρόκληση με οικονομικό αποτύπωμα

Η συρρίκνωση του μαθητικού πληθυσμού δεν είναι μόνο εκπαιδευτικό ζήτημα, αλλά και οικονομική βόμβα: επηρεάζει την αγορά εργασίας, την παραγωγικότητα, τις επενδύσεις στην εκπαίδευση και τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα οικονομικά κίνητρα από μόνα τους δεν επαρκούν.

«Κανένα παιδί δεν θα μείνει χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση, ανεξάρτητα από το πόσο απομακρυσμένο είναι το σπίτι του», διαβεβαιώνει η Σοφία Ζαχαράκη. Ωστόσο, η Ελλάδα καλείται να βρει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική που θα συνδυάζει δημογραφική πολιτική, κοινωνική στήριξη και επενδύσεις στην παιδεία.