-Ανάλυση ειδικού συνεργάτη

Στον άλλοτε ζωντανό και εύφορο κάμπο της Λαψίστας στα Ιωάννινα, η εικόνα των ημερών είναι αποκαρδιωτική, ξεραμένα χωράφια, διψασμένες καλλιέργειες, παραγωγοί σε απόγνωση και μια οργανωμένη Πολιτεία  ή μάλλον το φάντασμά της να στέκεται απαθής. Η άρδευση έχει σταματήσει, και καμία θεσμική αρχή δεν δείχνει διάθεση να αναλάβει την ευθύνη για την καταστροφή που συντελείται σιωπηλά.

Οι αγρότες της περιοχής που επί δεκαετίες κρατούν τη γη ζωντανή, την οικονομία της περιοχής όρθια και τα ζώα των κτηνοτροφικών μονάδων σιτισμένα  μένουν χωρίς νερό εν μέσω θερινής καλλιεργητικής περιόδου. Καλαμπόκια, τριφύλλια και λοιπές ζωοτροφές μαραίνονται κυριολεκτικά μέρα με τη μέρα. Η ζημιά, οικονομική και παραγωγική, είναι ανυπολόγιστη.

Κι όμως, ο ΤΟΕΒ Κρύας Λαψίστας σιωπά. Ο οργανισμός που δημιουργήθηκε ακριβώς για να διαχειρίζεται το δίκτυο άρδευσης, δεν παρέχει ούτε νερό,ούτε λύση. Είτε από ανικανότητα, είτε από αδιαφορία, είτε από εγκατάλειψη του ρόλου του, απουσιάζει πλήρως από το πεδίο της κρίσης. ΟΙ διαδικτυακές συνεδριάσεις με τον Υπουργό και τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, και οι μετέπειτα δηλώσεις των υπευθύνων, ότι δυστυχώς στην παρούσα φάση δεν μπορούν να κάνουν κάτι αλλά θα το ξαναδούν μετά τις δηλώσεις ΟΣΔΕ δεν μας καλύπτουν, αντίθετα μας προβληματίζουν για το μέλλον μας και τις οικογένειες μας.

Πίσω από αυτή την εικόνα της κατάρρευσης, όμως, υπάρχει και μια πικρή αλήθεια,

Ναι, πολλοί ΤΟΕΒ έχουν τεράστια χρέη. Στην Ήπειρο, τα χρέη των ΤΟΕΒ ξεπερνούν τα 8 εκατομμύρια ευρώ, παραμένοντας απλήρωτα εδώ και χρόνια. Τα ποσά αυτά αφορούν οφειλές προς τη ΔΕΗ και άλλους παρόχους, που καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία αντλιοστασίων και αρδευτικών υποδομών. Ταυτόχρονα, πολλά από τα ίδια τα μέλη των ΤΟΕΒ αγρότες και παραγωγοί οφείλουν επίσης μεγάλα ποσά, με αποτέλεσμα να έχει στηθεί ένας φαύλος κύκλος οικονομικής ασφυξίας, αδράνειας και διάλυσης.

Ως εποπτεύουσα αρχή όλων των ΤΟΕΒ, η Περιφέρεια Ηπείρου έχει θεσμική, πολιτική και διοικητική ευθύνη να επιβλέπει, να ελέγχει και να παρεμβαίνει. Και όμως, μπροστά στο πραγματικό πρόβλημα κατάρρευσης της άρδευσης:

Δεν ενεργοποιήθηκε κανένα εναλλακτικό σχέδιο.Δεν προωθήθηκε καμία προσωρινή λύση (π.χ. γεωτρήσεις, βυτιοφόρα).Δεν αξιολογήθηκε η δυνατότητα αξιοποίησης της πηγής Σεντινίκο, παρά τις φωνές της τοπικής κοινωνίας.Δεν έγινε καν καταγραφή ζημιών ώστε να κινηθούν διαδικασίες αποζημίωσης μέσω ΕΛΓΑ ή άλλων μηχανισμών.

Αν οι ΤΟΕΒ βουλιάζουν στα χρέη, αν οι παραγωγοί αδυνατούν να πληρώσουν, ποιος οφείλει να ενεργοποιήσει δομές οικονομικής διάσωσης, επιδοτήσεων, παροχής τεχνικής βοήθειας και επανασχεδιασμού; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: η Περιφέρεια, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες.

Η απραξία όμως είναι κραυγαλέα. Η Περιφέρεια Ηπείρου αφήνει τον κάμπο να «καεί», με το πρόσχημα της “έλλειψης αρμοδιότητας” ή των “οικονομικών αδιεξόδων” των ΤΟΕΒ, μεταθέτοντας τις ευθύνες διαρκώς προς τα κάτω.

Ποιος τελικά ευθύνεται;

Ο ΤΟΕΒ που δεν παρέχει νερό;  Η Περιφέρεια που σιωπά θεσμικά;

Η Πολιτεία που έχει αφήσει τους Οργανισμούς χωρίς χρηματοδοτικό σχέδιο και δίχτυ ασφαλείας; Ή  μήπως όλοι μαζί;Η σιωπή είναι συνενοχή.Η αδράνεια είναι ευθύνη.Η εγκατάλειψη είναι έγκλημα.

Οι κάτοικοι της Λαψίστας, οι αγρότες της Ηπείρου, δεν ζητούν χάρη. Ζητούν νερό για να επιβιώσουν, ζητούν διοίκηση που να εργάζεται, όχι να συνομιλεί με τους Υπουργούς και να κάνει δημόσιες σχέσεις καλύπτοντας τους μετέπειτα μέσω δηλώσεων τους.

Η ανοχή στέρεψε,  πριν από το νερό.