Ιδιαίτερα αποδοτική αποδεικνύεται η κοινωνική μηχανική (social engineering), η πρακτική μέσω της οποίας επιτήδειοι αποσπούν χρηματικά ποσά, εξαπατώντας ανυποψίαστους πολίτες. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, που αποτελεί έναν από τους αποδέκτες κοινοβουλευτικής ερώτησης για τις απάτες με τη χρήση τηλεφώνου ή υπολογιστή, οι περιπτώσεις αυτής της μορφής εξαπάτησης εκτοξεύθηκαν κατά το δεκάμηνο του 2021.
Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Οκτώβριο προκλήθηκε οικονομική ζημία 316.000 ευρώ λόγω 256 περιστατικών παραπλάνησης μέσω μηνύματος στο κινητό τηλέφωνο, πρακτική που είναι γνωστή ως «smishing». Το 2020 η ΕΛ.ΑΣ. κατέγραψε μόλις 81 υποθέσεις απάτης μέσω ψεύτικων sms που συνδέονται με οικονομικές απώλειες 48.100 ευρώ.
Μόνο μέσω αποστολής ψεύτικων sms έχει προκληθεί ζημία 316.000 ευρώ.
Συνολικά, το δεκάμηνο του 2021 δηλώθηκαν 237 επενδυτικές απάτες που έχουν προκαλέσει οικονομική ζημία 4,3 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό έχει εκτοξευτεί συγκριτικά με το σύνολο του 2019, οπότε την Ελληνική Αστυνομία είχαν απασχολήσει μόλις τέσσερις υποθέσεις επενδυτικής απάτης που είχαν κοστίσει 37.000 ευρώ. Πέρυσι, σημειώθηκαν 66 περιπτώσεις αυτού του είδους «ξαφρίσματος» που προκάλεσαν οικονομική βλάβη ύψους 1 εκατ. ευρώ.
Η ανυπαρξία εδαφικών περιορισμών και η χρήση εξελιγμένων τεχνικών απόκρυψης των ψηφιακών ιχνών κάνουν δύσκολη την εξιχνίαση των ηλεκτρονικών απατών. Ως αποτέλεσμα, το δεκάμηνο του 2021 από τις συνολικά 2.770 απάτες με υπολογιστή, που ανήκουν στο άρθρο 386Α του Ποινικού Κώδικα, μόλις 133 εξιχνιάστηκαν. Η συνηθισμένη μορφή απάτης σχετίζεται με τα επενδυτικά προϊόντα που δήθεν αποφέρουν υψηλές αποδόσεις, κατά τις οποίες οι δράστες για να πείσουν τα θύματά τους χρησιμοποιούν εργαλεία και λογισμικά που τους επιτρέπουν να αλλοιώνουν τους τηλεφωνικούς τους αριθμούς «fake caller ID», να παρουσιάζουν ψεύτικες ιστοσελίδες ως αληθινές και να δημιουργούν πλαστογραφημένα έγγραφα.
Σε κάθε περίπτωση, οι δράστες έχουν τη δυνατότητα να αποκρύπτουν, με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων, την πραγματική τους τοποθεσία και την πραγματική τους ταυτότητα. Αξίζει δε να επισημανθεί ότι η επιλογή των υποψήφιων θυμάτων είναι κατά βάση τυχαία, αφού αποστέλλονται προς αυτά μαζικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μηνύματα «spam», ή πραγματοποιούνται κλήσεις με αυτοματοποιημένο τρόπο σειριακά σε όλους τους τηλεφωνικούς αριθμούς. Σημειώνεται ότι οι δράστες των διαδικτυακών απατών βρίσκονται σε μεγάλο αριθμό υποθέσεων εκτός της ελληνικής επικράτειας, όπως αναφέρει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
