Πριν από δύο ακριβώς χρόνια ο Υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος σε τηλεοπτική συνέντευξη και αναφερόμενος στις οδικές υποδομές της Ηπείρου είχε πει το περίφημο… «δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα»..

Στην πορεία και μετά από σφοδρές αντιδράσεις που προκλήθηκαν υποσχέσεις λύσεις με… αλχημείες μιλώντας για κατασκευή μέσω παραχώρησης.. Φυσικά στην διετία που ακολούθησε δεν έγινε απολύτως τίποτα.. Η Περιφέρεια Ηπείρου συνεχίζει την τακτική «κομμάτι- κομμάτι» χωρίς πάντως να έχει δημοπρατήσει ούτε ένα μέχρι σήμερα και το κεντρικό κράτος μένει ανενόχλητο.

Δύο χρόνια μετά ο Υφυπουργός που έλεγε ότι δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα επανέρχεται και μιλώντας στο συνέδριο για τις βιώσιμες στρατηγικές του αύριο, λέει ακριβώς το ίδιο αλλά πιο κομψά…

Το κράτος έχει φτάσει στα όρια των οικονομικών του δυνατοτήτων σχετικά με τα έργα υποδομών.

Ο κ. Ταχιάος μίλησε για «πεπερασμένες δυνατότητες» και ουσιαστικά προανήγγειλε ότι το Δημόσιο δεν μπορεί πλέον να σηκώσει ούτε το βάρος νέων μεγάλων έργων, ούτε όμως και την απαραίτητη συντήρηση σε υποδομές που γερνούν επικίνδυνα.

Γηρασμένες υποδομές – αυξανόμενες ανάγκες

Ο Υφυπουργός Υποδομών παρουσίασε μια πραγματικότητα που έπρεπε έγκαιρα να προβληματίσει το κράτος και το Υπουργείο του..

-Η κλιματική κρίση αυξάνει τις ανάγκες σε θωράκιση, αντιπλημμυρικά, αντιπυρικά και έργα ανθεκτικότητας.

-Ταυτόχρονα, ο κύριος όγκος των υποδομών της χώρας έχει ήδη αγγίξει ή ξεπεράσει τα 25 χρόνια ζωής, με τα όρια αντοχής να μετατοπίζονται προς τα κάτω.

Το κράτος δεν μπορεί να πληρώσει – Επείγει η είσοδος ιδιωτικών κεφαλαίων

Η πιο κρίσιμη παραδοχή του κ. Ταχιάου ήταν ξεκάθαρη..

«Οι δημόσιες επενδύσεις πρέπει να γίνονται εκεί όπου μπορούν να γίνονται. Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων εκεί όπου είναι δυνατόν».

Πρακτικά, αυτό σημαίνει:

• Μεγάλα έργα υποδομών δεν μπορούν πλέον να χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από δημόσιους πόρους.
• Οι ιδιωτικές επενδύσεις και οι παραχωρήσεις γίνονται μονόδρομος.
• Η φιλοσοφία «ο χρήστης πληρώνει» επανέρχεται πιο έντονα από ποτέ.

Παράδειγμα Εγνατίας Οδού: Συντήρηση με ιδιώτη, γιατί το κράτος δεν έχει πόρους

Ο Υφυπουργός στάθηκε ιδιαίτερα στην περίπτωση της Εγνατίας Οδού. Περιέγραψε έναν αυτοκινητόδρομο:

• παραδομένο ολοκληρωμένος πριν 15+ χρόνια,
• γερασμένο,
• με ανάγκες «πολύ βαριάς συντήρησης».

Με την παραχώρηση, όπως σημείωσε, ο δρόμος:

• θα αναταχθεί,
• θα έχει άμεση και διαρκή συντήρηση,
• θα είναι εφάμιλλος με άλλους παραχωρημένους αυτοκινητοδρόμους.

«Αγώνας δρόμου» για τα ευρωπαϊκά προγράμματα – αλλά δεν φτάνουν

Ο κ. Ταχιάος περιέγραψε ένα πλαίσιο στο οποίο:

• Το Ταμείο Ανάκαμψης πιέζει χρονικά και απαιτεί ωριμότητα έργων.
• Τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα δεν δίνουν προτεραιότητα στις υποδομές.
• Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων «διογκώνεται αλλά έχει πλαφόν».

Όλα αυτά συνθέτουν την εικόνα ενός αδιεξόδου χρηματοδότησης.

Με απλά λόγια:

✔ Υπάρχουν ανάγκες

✔ Υπάρχουν έργα που πρέπει να γίνουν

✘ Δεν υπάρχουν τα λεφτά

Αναγκαστική προτεραιοποίηση και … συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα

Ο Υφυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη για «ευρύτερες συνεννοήσεις» και ιεράρχηση έργων.

Αυτό σημαίνει:

• Δεν γίνονται όλα τα έργα.
• Κάποια μπαίνουν στο συρτάρι.
• Κάποια αναβάλλονται επ’ αόριστον.
• Και όσα προχωρούν, θα προχωρούν μόνο με συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων.

Η παραδοχή αυτή έχει τεράστιες προεκτάσεις για την περιφέρεια και για περιοχές όπως η Ήπειρος, όπου ιστορικά οι ανάγκες υποδομών ήταν μεγαλύτερες από τους διαθέσιμους πόρους.