Έκθεση στα Τζουμέρκα: Η παραδοσιακή τεχνολογία ασβεστοκάμινων ζωντανεύει ξανά

gefiri plakas

Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (Π.Ε.Δ.) Ηπείρου και η ομάδα Μπουλούκι εγκαινιάζουν το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025, στις 11:00, την έκθεση «Burning the bones of the earth» στον ιστορικό χώρο του Τελωνείου δίπλα στη Γέφυρα Πλάκας, στα Τζουμέρκα Ηπείρου. Μετά τα εγκαίνια, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε ξενάγηση στο ιστορικό Γεφύρι της Πλάκας και στο ανακαινισμένο Καλντερίμι που οδηγεί σε αυτό, αποκατασταθέν από την ομάδα Μπουλούκι το 2019.

Η έκθεση παρουσιάζει τα αποτελέσματα τριετούς έρευνας για την παραδοσιακή τεχνολογία των ασβεστοκάμινων – εφήμερων ασβεσταριών που αποτελούσαν βασικές ξερολιθιές δομές στον ορεινό χώρο της Ηπείρου και της Νότιας Αλβανίας. Αυτά τα ασβεστάρια, που πλέον διακρίνονται κυρίως από τα αποτυπώματά τους στο τοπίο, χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή ασβέστη με καύση ξύλου. Η τελευταία λειτουργούσα μονάδα βρίσκεται σε χωριό έξω από την Κορυτσά.

Αρχιτεκτονικά σχέδια, οπτικοακουστικό υλικό και μαρτυρίες κατοίκων και τεχνιτών από Τζουμέρκα, Πωγώνι, Ζαγόρι, Κορυτσά, Δερόπολη, Αργυρόκαστρο, Ρίζες και Δέλβινο ανασυστήνουν ένα μοναδικό σώμα παραδοσιακής τεχνογνωσίας, με σημαντικές σύγχρονες εφαρμογές στη βιώσιμη δόμηση και την αειφορία. Η έκθεση λειτουργεί από 27 Σεπτεμβρίου έως 19 Οκτωβρίου 2025, κάθε Σάββατο και Κυριακή.

Τα εγκαίνια εντάσσονται στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς και υποστηρίζονται από το Πράσινο Ταμείο, μέσω του προγράμματος «Φυσικό περιβάλλον και κλιματική ανθεκτικότητα». Η έρευνα υποστηρίχθηκε από το Endangered Material Knowledge Programme του British Museum, με την Π.Ε.Δ. Ηπείρου και την ΑΜΚΕ Μπουλούκι να συντονίζουν τις δράσεις.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025, 12:00-18:00, θα πραγματοποιηθεί στρογγυλή τράπεζα και ανοιχτή συζήτηση με το κοινό και τους κατοίκους της περιοχής, με στόχο την καταγραφή ιστοριών και εμπειριών γύρω από την παραδοσιακή παραγωγή ασβέστη.

Παράλληλα, ξεκινάει το διπλό εκπαιδευτικό πρόγραμμα «ΚΕΡΕΤΣΙ | Μαθητεία και Εργαστήριο για τα Κονιάματα στην Παραδοσιακή και Αειφόρο Δόμηση» από 29 Σεπτεμβρίου έως 31 Οκτωβρίου 2025. Στο πρόγραμμα θα συμμετάσχουν 26 νέοι τεχνίτες, φοιτητές και επαγγελματίες των κατασκευών και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το πρόγραμμα συνδιοργανώνεται από την Π.Ε.Δ. Ηπείρου, την ΑΜΚΕ Μπουλούκι, τους Δήμους Κεντρικών και Βορείων Τζουμέρκων, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Τμήμα Ηπείρου, με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων χορηγών. Μία υποτροφία μαθητείας παρέχεται με τη χορηγία της εταιρείας Δαλκαφούκη Οίκος.

Η έκθεση και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα αναδεικνύουν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ηπείρου, συνδέοντας παραδοσιακές τεχνικές δόμησης με σύγχρονες πρακτικές βιωσιμότητας, ενώ προσφέρουν στους επισκέπτες και τους νέους τεχνίτες μοναδική εμπειρία μάθησης και συμμετοχής.