Σε μια εποχή που η στέγη έχει μετατραπεί σε είδος πολυτελείας και η αγωνία των νέων για απόκτηση κατοικίας αυξάνεται, τα κυβερνητικά προγράμματα «Σπίτι μου 2» και «Αναβαθμίζω το σπίτι μου» φαίνεται να σκοντάφτουν στη γραφειοκρατία και στην αδράνεια.
Παρά τις εξαγγελίες και τα υψηλά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), η απορρόφηση παραμένει χαμηλή και ο χρόνος πιέζει: το Ταμείο ολοκληρώνεται το 2026 και η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει πολύτιμους πόρους.
📉 Απορρόφηση με ρυθμούς… δημοσίου
Σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2026, η απορρόφηση φτάνει:
- μόλις 30,3% για το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2»,
- και 13% για το «Αναβαθμίζω το σπίτι μου».
Με απλά λόγια, λιγότερα από τα μισά κονδύλια που προορίζονται για νέους και οικογένειες έχουν αξιοποιηθεί, αφήνοντας την αγορά ακινήτων και τους πολίτες σε αναμονή.
🏠 Το «Σπίτι μου 2» και η ψυχρή πραγματικότητα
Το πρόγραμμα προέβλεπε δάνεια ύψους 1 δισ. ευρώ για νέους έως 39 ετών, με χαμηλότοκη χρηματοδότηση και κρατική συμμετοχή.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί δάνεια μόλις 303,3 εκατ. ευρώ, ενώ πολλές αιτήσεις απορρίπτονται ή «κολλάνε» στο τραπεζικό φίλτρο.
Οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευθεί και τα διαθέσιμα σπίτια που πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος είναι ελάχιστα, οδηγώντας σε απογοήτευση χιλιάδες νέους που προσπαθούν να αποκτήσουν πρώτη κατοικία.
🔋 Το «Αναβαθμίζω το σπίτι μου» σε χαμηλές στροφές
Ακόμη πιο χαμηλές είναι οι επιδόσεις του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης, με εκταμιεύσεις μόλις 39,2 εκατ. ευρώ από συνολικά 300 εκατ.
Η καθυστέρηση στις εγκρίσεις, τα πολύπλοκα στάδια αξιολόγησης και η έλλειψη τεχνικής υποστήριξης έχουν «παγώσει» την πρόοδο, παρά τη μεγάλη ανάγκη για ενεργειακά αποδοτικά σπίτια.
⏳ Το 2026 πλησιάζει – και ο κίνδυνος απώλειας κονδυλίων
Το ρολόι του RRF μετράει αντίστροφα. Εάν τα κονδύλια δεν απορροφηθούν έως το 2026, θα επιστραφούν στην ΕΕ, χάνοντας έτσι η Ελλάδα πόρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που προορίζονταν για νέους και οικογένειες.
Το Υπουργείο Οικονομικών αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας παρέμβασης ή ακόμη και ενός «Σπίτι μου 3», ωστόσο η μέχρι σήμερα πρόοδος δείχνει ότι χωρίς απλοποίηση και ριζικές αλλαγές, οι επιδόσεις δύσκολα θα βελτιωθούν.
🧩 Η ουσία
Τα προγράμματα που σχεδιάστηκαν για να λύσουν κοινωνικά προβλήματα, καταλήγουν να αναπαράγουν τα ίδια εμπόδια:
- Δύσκολη πρόσβαση,
- Γραφειοκρατία,
- Ελάχιστα διαθέσιμα ακίνητα,
- Καθυστερήσεις στις εγκρίσεις.
Αν δεν υπάρξει επανεκκίνηση και πραγματική στόχευση στις ανάγκες της αγοράς, τότε το μόνο που θα μείνει από το «Σπίτι μου» θα είναι ο… τίτλος.