Οι κοπές πλατάνων στην παραλίμνια περιοχή των Ιωαννίνων την τελευταία πενταετία άλλαξαν για πάντα το τοπίο. Εκεί που άλλοτε υπήρχε πλούσιος ίσκιος, η εικόνα σήμερα μοιάζει γυμνή. Παρά τις φυτεύσεις νέων δέντρων – κυρίως σφενδάμων – θα χρειαστούν χρόνια ώστε να αποκατασταθεί το πράσινο και η οικολογική ισορροπία.

Την ίδια ώρα, η απειλή του μεταχρωματικού έλκους συνεχίζει να εξαπλώνεται. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ο Δήμος Ιωαννιτών τουλάχιστον τρία ακόμη δέντρα έχουν προσβληθεί και αναμένονται οι τελικές αποφάσεις για την κοπή τους, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω μετάδοση. Με την ολοκλήρωση των ελέγχων από τις δασικές υπηρεσίες θα ληφθούν και οι οριστικές αποφάσεις.

Η μοναδική ελπίδα φαίνεται να έρχεται από την έρευνα. Ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με διεθνείς διακρίσεις στην πλάτη της, εργάζεται πάνω σε μια καινοτόμα βιολογική μέθοδο θεραπείας. Η πρόταση βασίζεται στη δύναμη της συνθετικής βιολογίας και στοχεύει να αντιμετωπίσει τον μύκητα που καταστρέφει τα πλατάνια, χωρίς να διαταράσσει το οικοσύστημα.

 «Δεν είναι απλώς ένα project. Είναι μια αποστολή για τη διάσωση ενός εμβληματικού δέντρου, με τεράστια περιβαλλοντική, ιστορική και πολιτιστική αξία» εξηγούν οι ίδιοι.

Η κατάσταση είναι κρίσιμη: πάνω από 52.000 πλατάνια έχουν ήδη χαθεί στην Ελλάδα, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν ότι σε λίγες δεκαετίες το είδος κινδυνεύει με πλήρη εξαφάνιση. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στα παραποτάμια δάση της Ηπείρου, όπου οι ζημιές στο οικοσύστημα και στη βιοποικιλότητα θεωρούνται μη αναστρέψιμες.

Η ομάδα iGEM Ioannina 2025 φιλοδοξεί να παρουσιάσει τη δουλειά της στον παγκόσμιο διαγωνισμό iGEM, προσελκύοντας επενδύσεις και χρηματοδοτήσεις από την Ευρώπη και διεθνείς οργανισμούς, με στόχο η λύση να επιστρέψει στην Ελλάδα και να δώσει πραγματική προοπτική στη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς.