«Δύο αδελφές, μία πλούσια και μία φτωχή, βρίσκονταν σε αντιδικία με έρεισμα τα παχουλά παιδιά της φτωχής που σιτίζονταν με αποφάγια της πλούσιας. Τελικά επήλθε ρήξη των δύο αδελφών και η φτωχή πήρε το δρόμο της ξενιτιάς προς το βουνό. Τότε παρουσιάσθηκε άγγελος και της είπε να μη γυρίσει πίσω να δει την καταστροφή γιατί θα μετατραπεί σε στήλη άλατος. Σε λίγο έγινε σεισμός και η περιοχή κατέρρευσε με αποτέλεσμα να καταπιεί το σπίτι και την οικογένεια της πλούσιας αδελφής. Η φτωχή αδελφή τρόμαξε και γυρίζοντας πίσω μαρμάρωσε μαζί με το γάιδαρό της»…
Έτσι θέλει η λαϊκή μυθολογία τη δημιουργία της Λίμνης Ζηρού. Μιας πανέμορφης λίμνης ανάμεσα στα βουνά, τα δάση και τους θρύλους.
Η Λίμνη Ζηρού (επίσης και “Λίμνη Ζηρός”) βρίσκεται 2 χλμ δυτικά της επαρχιακής οδού Άρτας – Φιλιππιάδας – Ιωαννίνων απέναντι από την κοινότητα Παντάνασσας Άρτας.
Το όνομά της Λίμνης Ζηρού έχει Σλαβική προέλευση (π.χ. η λέξη λίμνη είναι озеро (οζέρο) στα Ρωσικά, језеро στα Σέρβικα ή езеро στα Βουλγάρικα), προφανώς κατάλοιπο μεσαιωνικής εποίκησης της περιοχής από Σλαβικά φύλα.
Η Λίμνη Ζηρού είναι ένα σημαντικό αξιοθέατο – μοιάζει με Ελβετικό τοπίο – που ήταν σχετικά άγνωστο στο κοινό, γιατί δεν υπήρχε στους τουριστικούς χάρτες με μικρές κλίμακες.
Η δημιουργία της λίμνης Ζηρού φαίνεται να οφείλεται στην τεκτονοκαρστική δραστηριότητα της περιοχής. Οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι η λίμνη αποτελούσε λιμναίο σπήλαιο, αλλά η οροφή κατέρρευσε προ 10.000 ετών περίπου. Ο υδροφόρος ορίζων της λίμνης είναι ο ίδιος με αυτόν του ποταμού Λούρου, συνεπώς τα δύο υδάτινα συστήματα επικοινωνούν.
Οι διαστάσεις της λίμνης είναι περίπου 900μ Χ 600μ. Το μέγιστο βάθος της λίμνης, σύμφωνα με μετρήσεις του ιδιώτη Χαράλαμπου Γκούβα το έτος 1997 βρέθηκε 70 μέτρα ενώ στη βόρεια όχθη το άμεσο βάθος στα βράχια είναι 9 μέτρα. Η νότια όχθη «σβήνει» σταδιακά σε ρηχή αμμουδιά.
Η θερμοκρασία του νερού κυμαίνεται χειμώνα καλοκαίρι από 9,6οC – 21,2οC.
Στις όχθες της λίμνης, είχε χτιστεί από Αυστριακούς αρχιτέκτονες το 1947-1949 η “Παιδόπολη του Ζηρού” (“Ζηρόπολη”), με αντικείμενο την περίθαλψη των ορφανών παιδιών του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου Πολέμου.
Από το 1949 μέχρι το 1975 η Ζηρόπολη αποτέλεσε ένα σημαντικό εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και οικονομικό πυρήνα της περιοχής. Σε αυτό το Ελβετικό ελληνικό τοπίο λειτουργούσε δημοτικό, γυμνάσιο, εστιατόριο, κοιτώνες, θέατρο, εκτροφεία ορνίθων και ζώων, αλιευτικός σταθμός, κλπ,.
Το έτος 1965 μετά από ισχυρό σεισμό, πολλά λιθόκτιστα κτίρια υπέστησαν ανεπανόρθωτες ζημιές και η πόλη πέρασε σε παρακμή, συνεπικουρούμενη και από το γεγονός ότι πολλά ορφανά παιδιά ενηλικιώνονταν και έφευγαν.
