H επέκταση του καθεστώτος προστατευόμενης περιοχής του Αώου και των παραποτάμων του από την Κόνιτσα μέχρι τα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας κρίνεται αναγκαία για τη διεθνή συμμαχία των περιβαλλοντικών οργανώσεων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Σώζοντας τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής στην Ευρώπη: Αώος/Vjosa» με στόχο τη δημιουργία του πρώτου διασυνοριακού πάρκου ποταμού ελεύθερης ροής «Αώου-Vjosa» στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Ποταμών, η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN), η Πίνδος Περιβαλλοντική, το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA) και το The GreenTank, αφιέρωσαν την εβδομάδα 19-25 Σεπτεμβρίου στον ποταμό Αώο και πιο συγκεκριμένα στο πιο ευάλωτο, μη προστατευόμενο τμήμα του, μεταξύ του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και των συνόρων Ελλάδας-Αλβανίας. Αφορμή ήταν η ολοκλήρωση των τεσσάρων επιστημονικών μελετών (μελέτη χρήσεων γης, μελέτη ανάλυσης ενδιαφερόμενων μερών, κοινωνικο-οικονομική μελέτη, συνθετική μελέτη αποτελεσμάτων και προτάσεων) για την προστασία του Αώου που εκπόνησε η IUCN στην Ελλάδα για τον ποταμό!
Σε όλες τις συναντήσεις και τις συσκέψεις που έγιναν επισημάνθηκε η βούληση για την προστασία του Αώου ποταμού σε όλο το μήκος του, για ένα ποτάμι χωρίς φράγματα και χωρίς άλλες τεχνητές επεμβάσεις. Η συγκεκριμένη χρονική στιγμή ολοκλήρωσης και ανακοίνωσης των συμπερασμάτων της IUCN είναι, βεβαίως, ιδανική, αφού το επόμενο διάστημα αναμένεται η ολοκλήρωση των ΕΠΜ από το ΥΠΕΝ και έτσι δίνεται η δυνατότητα μίας συνολικής και τεκμηριωμένης προσέγγισης για την προστασία της περιοχής.
Έχει ιδιαίτερη σημασία να υπογραμμιστεί ότι αυτή την περίοδο, στη γειτονική χώρα, στην Αλβανία, βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες για τη δημιουργία Εθνικού Πάρκου Vjosa. Η αλβανική κυβέρνηση εγκαταλείπει τα σχέδιά της για τη δημιουργία μεγάλων φραγμάτων στον ποταμό και στρέφεται σε ένα διαφορετικό μοντέλο με «πυρήνα» τη βιώσιμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του ποταμού. Πριν τρεις μήνες, το υπουργείο Τουρισμού και Περιβάλλοντος της Αλβανίας προχώρησε στην υπογραφή ενός μνημονίου συνεργασίας με την εταιρία Patagonia. Η προσδοκία είναι ότι στις αρχές της άνοιξης του 2023, το Εθνικό Πάρκο Vjosa στην Αλβανία θα αποτελεί μια πραγματικότητα.
Οι φορείς πραγματοποίησαν υπό το συντονισμό της εταιρείας υπαίθριων δραστηριοτήτων, NoLimits GR διασυνοριακή δράση rafting με Έλληνες και Αλβανούς Κυβερνητικούς& Διπλωματικούς εκπροσώπους καθώς και με εκπροσώπους των Δήμων από τους οποίους διέρχεται ο ποταμός σε Ελλάδα και Αλβανία. Οι Έλληνες εκπρόσωποι εκκίνησαν από τη θέση ‘Μεσογέφυρα’ στην Κόνιτσα, διέσχισαν τα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας και συνάντησαν τους Αλβανούς ομολόγους τους, στέλνοντας όλοι μαζί μήνυμα ενότητας, φιλίας και συνεργασίας για τον ποταμό Αώο/Vjosa που ενώνει τις δύο χώρες και χρειάζεται να προστατευθεί ισχυρά στο σύνολό του, από τις πηγές του μέχρι τις εκβολές του. Στη συνέχεια, ακολούθησε γεύμα στην Πρεμετή, όπου συζητήθηκαν οι προοπτικές διακρατικής προστασίας.Σημειώνεται ότι από αλβανικής πλευράς, η δράση υλοποιήθηκε με τη συμβολή του εταίρου EcoAlbania.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε το 3οTheHomeRiverBioBlitz – Εξερευνώντας τη ζωή στον Αώο, με εξόρμηση πεδίου στο φαράγγι του ποταμού και παρουσιάσεις-προβολές στο ξενοδοχείο Γεφύρι, στην Κόνιτσα, υπό το συντονισμό του Γεωπόνου Δημήτρη Παπαγεωργίου, ενώ το βράδυ της ίδιας μέρας έλαβε χώρα στην κεντρική πλατεία της Κόνιτσας ροκ συναυλία με τη συμμετοχή Ελλήνων και Αλβανών καλλιτεχνών: Γιώργος Γάκης και Troublemakers και UrbanBand, σε συνδιοργάνωση με το Δήμος Κόνιτσας.
